De Mozart-Saal in Wenen... de nieuwe Philharmonie in
De Mozart-Saal in Wenen, de nieuwe Philharmonie in Berlijn, Carnegie Hall New York, de zalen, Groot en Klein, van ons eigen onvolprezen ConcertGebouw in Amsterdam: allemaal paleizen voor de muziek.
Perfecte verhoudingen in lengte, breedte en hoogte, mooie ornamenten, een sfeer van eeuwenlange toewijding aan de hoogste kunst.
Maar muziek kan overal klinken. Op straat - violistjes in het Vondelpark, het draaiorgel en heel soms eens een beiaard, de obligate deuntjes van reizende straatmuzikanten of het Riciotti Ensemble.
In de kerk - op al die prachtige orgels in Nederland, van dat grote in de Grote Sint Bavo in Haarlem tot het kleine kistorgel in een kerkje op een terp in Groningen.
Op het (Grachten-festival) water.
In de kamer - van de salons van de cultuurminnende bourgeoisie tot een studentenhuis bij Muziek in de Kamer.
En ook nog veel minder gebruikelijke plekken zoals ontgonnen door ZT Hollandia, en de schitterende oude fabriekshallen van de Ruhr-Triennale.
De presentatie van mijn cd Sonata (Sjostakovitsj en Nasr) is in museum Energetica, publiekscentrum voor energie.
In het museum-café staan wodka en Russische hapjes klaar, in de grote hal is een vleugel op het podium gezet, stoeltjes er om heen. De mensen komen binnen en kijken verrast rond: in de monumentale fabriekshal met mooie gietijzeren details zijn de enorme apparaten stil - de doorzichtige roltrap, de Teslan spoel die bliksem kan knetteren, de gaskoelkast, de waterdruklift. Door de hoge ramen gloeit al schemering.
Ik speel met Reinbert de Leeuw het laatste deel van Sjostakovitsj' aangrijpende zwanenzang, het deel van het afscheid van alles, waar de Mondscheinsonate van de jonge Beethoven doorheen schimmert.
Ramsey Nasr draagt zijn 'wintersonate' voor (hij spreekt en schreeuwt, dreigt, dwingt, fluistert, fleemt - zijn toch al zo muzikale poëtische taal zingt).
De hal klinkt groot en mooi kaal, het publiek is zo stil, het is een beetje koud en het wordt donkerder - de ruim 17 minuten van Sjostakovitsj' laatste muziek wordt één magisch moment...
En daarmee is de presentatie een succes én de grootste anti-reclame voor de cd: zeker, onze opname is echt heel mooi en geïnspireerd, maar een optreden met publiek en musici die samen opgaan in het hier en nu, waardoor de tijd, wezenlijk element in muziek én eeuwige vijand van elk mens, zo intens beleefd wordt dat het een tijdlóze ervaring wordt - niets mooier dan dat.
Susanne van Els, 2007
|
